Ben Verbong, regisseur

1 sep 2024

Amsterdam: Silent Scream – Schuldige locatie

‘Foto’s van slachtoffers van seksueel geweld die hun angsten overwinnen en zich op de plaats delict laten fotograferen, vormen een volstrekt origineel uitgangspunt van Henriëtte van Gasteren bij haar project Silent Scream. Maar het wordt nog iets interessanter wanneer ook daders bereid zijn zich te laten portretteren op de plaats delict. Voor de slachtoffers is het een emotionele confrontatie, voor de daders een erkenning van het gebeurde, een soort biecht?
Kan een foto bewijzen dat iets echt is gebeurd? Nee, maar het portretteren van slachtoffers en daders op de plek waar seksueel geweld heeft plaatsgevonden, maakt het gebeuren wel concreter.
De foto’s van Henriëtte van Gasteren doen me denken aan ‘schuldig landschap’ van Armando. Hij gebruikte die term om zijn geschilderde landschappen te typeren. Nietszeggende natuuropnamen van plekken waar ooit concentratiekampen stonden, waar mensen werden vermoord, geëxecuteerd, gemarteld. En de bomen stonden er toen al bij, roerloos. Die gewone plekken zijn daardoor stille getuigen van die gebeurtenissen, ze zijn het bewijs dat de wreedheden op een mooie, heel ‘gewone’ plek hebben plaatsgevonden. Die gewone plekken worden opgeladen door het besef wat er is gebeurd.
Zo werken ook de foto’s van Henriëtte voor het project Silent Scream. Een stille, onmachtige schreeuw die, door deze foto’s meer hoorbaar wordt gemaakt en op die manier een dringende aanklacht vormt…’